Universal Declaration of Human Rights - Huitoto Murui
SOURCE
Ministerio de Educacion, Peru
Language Profile
TOTAL SPEAKERS
USAGE BY COUNTRY (OFFICIAL LANGUAGE)
Home Speakers: Peru, ColombiaBACKGROUND
It belongs to the Witotoan family and has 1,000 speakers is Peru and nearly 2,000 in Colombia. Huitoto has more prestige in Colombia than in Peru.Nana Comini Uri Illafue
Naga nairai Naciones Unidas railla rafuemo danomo duide. Perú iemo duide. Naga nairaimona damie jaide. Rafuena siadollena, danomo oficabidimaci. 10 de diciembre de 1948 bie rabemo ita rafuena llotimaci. Nana ie rafuena nana comini uiñollena jitaidimaci. Ie jira Perú ie gobierno bie rafuena birui cuetatate.
Nano llogafue
Biena uiño: Nana comini jiaie comini anamo iñellena, ie finua diese nagamie feiñollena, nana comini uri illena, bie rafuena lloticai. Comena nagamie jeicia jira, bie rafuena lloticai. Nana cominimo bie rafue daje isoi duide.
Biena uiño: Ailluena comini, diga icaiño jiaie cominimona duere sefuilla jira, nana comini jaciruiñeno iacana jira, naga comini rana iacana jira, bie rafuena lloticai. Duere sefui raillano, nana comini nie isoide rafuena jaciruiñeno llollena, bie rafuena lloticai. Duere sefui raillano, nana comini nie isoide rafuena jaciruiñeno llollena, bie rafuena lloticai.
Biena uiño: Naga gobierno ie cominina canua, naimacimo bie isoide rafue illena. Gobierno diga, jobaime naimaci finoñellena, bie isoide rafue ie cominimo illena, naga gobierno ie cominina canua.
Biena uiño: Naga nairai jiaie nairai diga, nabairillana caijitailla jira, bie rafuena lloticai.
Biena uiño: Naga Naciones Unidamo duide nairai bie rafuedo jaiacana jira, bie rafuena lloticai. Nagamie comena jeiciga. Iima riño baifemo faiñede. Riño iima baifemo faiñede. Comini duere itinona jitaiñedicai, iadedi naimaci uri caimare illana jitaidicai.
Biena uiño: -Danomo bie rafue llocana jaiticai - nana Naciones Unidamo duide nairai llotimaci.
Biena uiño: Bie rafuena nana comini raise atona uiñuana jitaidicai. Iena nana comini uiñuamona, bie rafue suicana jaite.
Danomo ofillanona bie rafuena lloticai
Nana comini bie rafue anamo jitaidicai. Naga nairai bie rafuena iiuana jitaidicai. Bie rafuena naimaci cominina llofuiana jitaidicai. Naga nairai bie rafue lloga uai finuana jitaidicai, nana naimaci comini bie rafuena ollena. Ie jira bie rafuena lloticai.
Rafue 1.
Nana cai comuillamona dama cai abido iticai. Cai comuillamona jiaimie anamo iñedicai. Nana daje facaiconi iticai. Abi uiñuanona comuidicai. Dani coninirie cai nabairilla.
Rafue 2.
Nana cominimo bie rafue duide. Naga nairaimo bie rafue duide: naga riñomo, naga iimamo, Jusiñamuina sedadimiemo, Jusiñamuina sedañedimiemo, jamai bue isoidimiemo, jamai bue isoiñedimiemo, dueredimiemo, ucuberedimiemo, riai uaina ñaitimiemo, jiaie uaina ñaitimiemo, diese itinomo bie rafue duide. Nie isoide gobierno anamo naimaci ia, bie rafue nana naimacimo duide.
Rafue 3.
Nana comini illana jitaidicai. Jiaie comini anamo bu jacaiñenia, jiaime anamo budi naimie anamo oreñena. Nana comini jiaie cominina jaciruiñenana jitaidicai.
Rafue 4.
Jiaie comemo maijillena jaca budi cominina ebe isoi fecañena. Iena caidica.
Rafue 5.
Cominina isi cacaitañena. Duere sefuiñellena, cominina janafefitañena.
Rafue 6.
Naga gobierno railla: -Nana cai eniruemo itinodi cominidimaci. Ie jira daje isoi nagamiiaina canoiticai -railla.
Rafue 7.
Nana comini gobierno lloga uai anamo daje isoi itimaci. Nana cominimo gobierno lloga uai daje isoi duide. Bie rafuedo jaiñedimiemona jaca buna duere sefuiñena.
Rafue 8.
Gobierno lloga uaido jaiñedimiemona bu duere sefuia, naiena raise siadollena, juez dine naimie jaillana buna rairuiñena.
Rafue 9.
Illaicominidi jamai ebena buna gaitañena. Calabozomo, cárcelmo jamai ebena buna uiñega. Ie nairai motomona budi jamai ebena dotañega.
Rafue 10.
Bumo llogidua rafue ia, naie rafue duiñena juez dine naimiena uille, naie rafue raise siadollena. Bainino iene finoñena.
Rafue 11.
- Bumo llog
idua rafue ia, naie rafuena nia siadoñenia, naimiena nia duere finoñena. Juez dine naie rafuena bainino siadoñena. Naimie dibeimo itinona naimiena riidollena rairuiñena. - Navui ie f
inoca nia rairuiñega rafue facaina birui naimiena duere finoñena. Rairuica rafue bu finoia, ie finoca facaise duere sefuillacino baifemo naimie duere sefuiñena.
Rafue 12.
Nagamie jofomo uri illa. Ie illa comini diga icirafuena finoñena. Bu naimiena uri itatañenia, naimie jitaia, ie uri itatañedimiena naimie llogidoia, iena illaicomini rairuiñena. Bu naimie jeare ñaia, naimie jitaia, naimie jeare ñaitimiena naimie llogidoia, iena illaicomini rairuiñena.
Rafue 13.
- Ie na
iraimo nine bu macariacania, illaicomininaimiena rairuiñena. Ie nairaimo nine ie jofo illana bu jitaia, illaicomininaimiena rairuiñena. - J
iaie nairaimo bu macariacania, illaicomininaimiena rairuiñena. Abido ie nairaimo naimie biacania, illaicomininaimiena rairuiñena. Illaicomininaimiena caidiñena.
Rafue 14.
- Duere sefuillamona j
iaie nairaimo nainomo duere sefuiñellena bu jaiacania, illaicomininaimiena rairuiñena. - Maraiñed
icino finoñenia, naimie jaillana illaicominidirairuiñena.
Rafue 15.
- Naga gobierno railla: -Nana ca
ieniruemo itinodicaicomini. Cainairaimo duudimaci-railla. - Gobierno ie com
inina oni dotañena, jiaie gobierno naimacina feiñoiacaiñenia. Cainairaimo duiñedio -illaicominibuna iese lloñena. Jiaie nairaiimiena bu jaiacania, illaicominiiena rairuiñena.
Rafue 16.
- Ie a
ina illena, nieeimie riñona oiacania, iena buna rairuiñena. Nieisoide riñona ollena buna rairuiñena. Ieini illena, nieriño eiñaiñoiimana oiacania, iena buna rairuiñena. Nieisoideiimana ollena buna rairuiñena. Ua mei, uruiaina iaimaiaicomuitajana buna rairuiñena. - A
ina ollena,inina ollena, conimana jitaillanona iite. - Naga
iima ie aidiga ia, naga riño ieini diga ia, ie nairaijudaisiñeite, iadedinagaiima ie aiñede riño diga icabia, ie nairaidijudairite. Naimacicominiuri illena, naimacinairaiaijudaisiñellena, naga gobierno ie cominina canua.
Rafue 17.
- En
iruena bu namataacania, jofona bu namataacania, rana bu namataacania, illaicomininaimiena rairuiñena. Naga come iena namataacania, jiaie cominidiga iena namataacania, illaicomininaimiena rairuiñena. - Bumona ie en
iruena, bumona ie jofona, bumona ie rana jamai ebena bairoñena.
Rafue 18.
Bue isoide ramo ie comecina facaia, buna naimiena rairuiñena. Jusiñamuina bu sedaacania, buna naimiena rairuiñena. Nie isoidimiena bu sedaacania, buna naimiena rairuiñena. Jiaie raiuedo bu jaiacania, buna naimie rairuiñena. Jiaie cominimo naimie iinuacino lluana buna rairuiñena. Ie joiomo iena lloia, jino iena lloia, naimiena buna rairuiñena.
Rafue 19.
Nie isoide ramo ie comeci facaia, naimiena buna rairuiñena. Naimie comeci facajacino muidona, naimie duere sefuiñena. Jiaie nairaimona bue isoide comecina facajacinona naimie feiñoiacania, jiaie nairaimo bue isoide comeci facajacinona naimie oretaiacania, iena illaicomini rairuiñena.
Rafue 20.
- Jamai n
ieisoide rafue finollena cominiofitaia, naimacina buna rairuiñena. Nieisoide rafuemo bu duicania, iena buna rairuiñena. - N
ieisoide rafuemo bu duiacaiñenia. Iemo naimie duiñena buna rairuiñena.
Rafue 21.
- Naim
ie jitaia, danomo ofillano, nagamieie illaicomininieisoi ie nairaisedajacinodisiadoga. Naimie atona siadoiacaiñenia, naimie facaina jiaimiediiena siadolle. Ie illaicominir rafuena bu siadoiacania, naimiena buna rairuiñena. - Illa
icominina bu jaiacania, iena buna rairuiñena. - Com
inijitailla diese illaicominidinana cominina sedaja. Dajerie illaicominina jaillena, cominidinena naimacina fetua. Nana cominiuainino naimacina fetua. Naie illaicominimeidollirui jiailloga.
Rafue 22.
Seguro social railla rafuemo nana comini jainaiaina. Naie rafuemona ie gobierno ucube illa diese nagamie feiñua. Naimie buena jitai raillano, naimie comena jira, naimie uri illena, iese nagamie feiñua.
Rafue 23.
- N
ieisoide rana bu maijiacania, naimiena buna rairuiñena. Mare ra illanomo naimie maijia. - Ma
ijille jaca illena, gobierno canua. - J
iaimie iemaijiamonaibana feiñoia, naimie isoi bu maijiia, ie maijiamonaibana raise feiñua. - Naim
ie comena jira, ie cominibuena jitai raillano,ibana naimie raise feiñua. Raise feiñoñenia, gobierno naimiena canua.
Rafue 24.
Maijia fuilla mei, bu jafuier oiacania, naimiena buna rairuiñena: Cominina are maijitañena, iadedi naimci maijiacana dinori maijia. Fiesta raillaruimo naimaci maijitañena, iadedi nairui facaina ibaca.
Rafue 25.
- Ie com
inibuena jitai raillano, ie maijimona nagamieibana feiñua. Ie cominiraise guillena,iniroi illena, jofo raise illena, remedio ollena, ie dieseibana feiñua. Bu maijinia, bu duia, bu feciñona ia, bu uaicimana jaia, ie ucube bumo iñenia, gobierno naimiena canua. - Riño jocua facaise gobierno naiñaiñona canua. Gobierno naga uria
ina daje isoi canua. Moorede uruena canua. Naiso moto oga urue daje isoi canua.
Rafue 26.
- Nana uruiat escuelamo jaillana buna rairuiñena. Nano jailla años facaina ibatañena. Escuelamo nana uruiatjailla. Primaria fuillanona jin
ieescuelamo bu jaiacania, iena illaicominit rairuiñena. Rabena uiñotino diese nainomo feiñoga. - Escuelamo naga rafuena raise f
inuana profesor llofuega. Naga urue comena jira, iese llofuega. - Nana conina nabairillana llofuega.
Rafue 27.
- N
ieisoide rafue ie nairaifinoia, nagamienainomo jaillana illaicominirairuiñena. Naie rafue ite ie comecijaisillena jira, iena rairuiñena. - N
ieisoide rana bu cueia, naiemona dama naimieibana feiñuana buna rairuiñena.
Rafue 28.
Bie rabemo cuega rafue suillena buna rairuiñena. Nana comini bie isoide suille rafue illanomo jainaiaina.
Rafue 29.
- Dan
iconiniri ie illanomo nagamiedajena maijia, nagamiecomena jira. - Ie gobierno lloga uai d
iese nagamieie jitaillacinona finua. Jiaie cominino ie comecina facajano iena finua. Nana cominiuri illana iena finua. - Uri illena Naciones Unidas lloga uaina buna jeare uacaiñena.
Rafue 30.
Bie rafuedo jaiacadinona buna rairuiñena. Bie rafue uiñuamona, bie rabemo lloga rafuena buna jamaiñena.